مجله خبری تشریفات

میـدان مـشـق طهران که محل سربازخانه مرکزی در تشریفات مشهد آن واقع بوده و نظامیان در آن مشق نظام یا این که تمرینات نظامی اجرا می دادند، از شمال به خیابان سوم اسفند ، از جنوب به خیابان گلشن فرمان روا ، سپه و درمان گاه منتهی می‌شود.
مساحت میدان مشق ۱۶۱۸۸۰ مترمربع بررسی شـده میباشد
گلشن سلطان در سال ۱۳۰۷ شمسی ساخته شد و در سال ۱۳۱۲ با تاسیس ساختمانهای وزارت کارها خارجه و موزه جمهوری اسلامی ایران باستان ، فقـط اسم آن بر حوزه‌ ما‌نده که تاکنون به اسم آن گلشن نامیده میشود.
ساختمانها و بناهـای میـدان مـشـق به مانند بیشتر ساختمان های هم زمان خویش از مدل ویژه ای تقلید می کردند
این مدل در معماری کشور ایران که آمیزه ای از معماری روزگار های متفاوت تاریخی جمهوری اسلامی ایران و سبکهای اروپایی میباشد، در هر بنایی به نحوه ای بکار گرفته شد‌ه‌است.
کهن ترین ساختمان در میـدان مـشـق طهران عمارت قزاقخانه میباشد که در سال ۱۲۸۰ هجری قمری و در طول ناصرالدین فرمانروا پی ریزی گردیده و جدیدترین آن کتابخانه و موزه ملی ملک با بنایی آن برگرفته از معماری سنتی جمهوری اسلامی ایران میباشد و در سال ۱۳۷۵ شمسی ایجاد شده است.
در هر ساختمان میدان مشق نحوه ای ویژه اعمال گردیده است.
در ساختمان موزه کشور‌ایران باستان ( ۱۳۱6-۱۳۱۲ ) با سرمشق از تـاق کسری و ایـوان مداین از مدل معماری ساسانی سود گرفته شد‌ه‌است.
در بنای کاخ شهربانی ( ۱۳۱۱-۱۳۱۴ ) و وزارت کارها خارجه ( ۱۳۱۶-۱۳۱۲ ) ، و ساختمان تصویب اوراق و املاک ( ۱۳۱۴-۱۳۱۳ ) ، آمیزه ای از مدل معماری هخامنشی، ساسانی، اسلامی و اروپایی به روشـنی قابـل تشخیص میباشد.
سود گیری از مدل های معماری جمهوری اسلامی ایران باستان با بنا و کارکرد مدرن از خصوصیت های آشکار آن عصر بـه شـمار می رود.
مجموعاَ فضای اساسی گروه میدان مشق برای تکان پیاده در لحاظ گرفته شـده میباشد و از ورود سواره به آن بازداشتن می‌گردد.
خیابان های گوشه و کنار دسته که محاط بر آن می باشند مشتمل بر سواره شیوه های خیابانهای سرهنگ سخائی و سی تیر و فردوسی و امام خمینی میباشد.
همینطور خیابانهای فرعی در درون میـدان مـشـق طهران حضور سواره را ممکن می سازد.
بـه علـت وجود دستگاههای دولتی برای مثال وزارت کارها خارجه علی رغم پیاده راه و روش بودن معابر درون تیم، گهگاه حضور خودرو نیـز مشهود است.
از حیث نظام عمل و کاربری زمین ها محدوده، به جز کارکردهای جانور در تیم که در برنده سرویس ها همگانی تعریف و تمجید شد‌ه‌است، ضلع شرقی میـدان مـشـق طهران ، بافت و عملکردی متعدد از کوشش چیره دسته داراست براین اساس که از دید جاری شد شناسی ریزدانه خیس از آن و از نگاه عملکردی از گروه میدان غیر وابسته افتاده میباشد.

مسجد جامع ساوه کاملاً از آجر و گل ساخته میباشد که در نوع خویش بی سابقه است.
این مسجد دربرگیرنده یک صحن و گنبدی در جنوب، دو تراس، یک مناره، یک‌سری شبستان، محراب هایی مختلف و کهن با خطوط کوفی و دو محراب از عصر صفویه با خط ثلث میباشد.
مسجد ساوه دارنده شبستان ها و دهلیزهای زیبای آجری تشریفات مشهد میباشد که هر چشمه به پهنا ۵ ٫ ۳ و ارتفاع ۲۰ متر می باشد و از اثرها سـده ششـم و عصـر سـلجوقیان بـه شـمار می رود.
محراب آن دارنده کتیبه های متفاوت عمودی و افقی میباشد که سه جانب آن را فرا گرفته و روی آن سوره هایی از قرآن (سوره قدر، اخلاص، آدینه) به خط ثلث و کوفی گچبری شد‌ه‌است.
در ضلع غربی در میان شبستانهای این سازه، حیاط باشکوه و رفیعی جای دارد و در هر جانب این حیاط، حجرهای با درگاه تنگ و کوتاه نمـودار میباشد.
گنبد مسجد جامع ساوه به قطر ۱۴ و طول ۱۷ متر است که ساق یا این که گردنه گنبد ۴ متر طول دارااست و مرتب به کاشی های معقر می‌باشد.

فضاهای مسجد ساوه
مسجد جامع ساوه در زمان های گوناگون به وسیله هنرمندان اهل ایران تزئین و تجدید بنا گردیده، اثری از بنای نخستین مسجد در زمان کنونی باقی نمانده میباشد. مسجد ساوه که کاملاً از آجر و گل تشکیل‌شده از صحن و گنبدی در جنوب، دو تراس، یک مناره، یک‌سری شبستان، محراب هـای متعـدد و کهن با خطـوط کوفی و دو محراب از زمان صفویه با خط ثلث در زمینی به حجم ۴۲۰۰ متر مربع درست شده میباشد. شبسـتان هـا و دهلیزهای زیبای آجـری آن از آثـار سـده ششـم و عصـر سلجوقیان به‌حساب می‌آید. صورت پلان مسجد غیر متقارن هست.

حیاط ورودی
سردر ورودی مسجد ساوه در چوبی و شیشه های رنگی اش میباشد که در قرن هفتم که‌این مسجد آنقدرها هم تاریخی نبـود، در ورودی و مجموعـه سـرد ، صحیح روبـه روی گنبدخانه قرار داشته و برای پا گذاشتن به صحن مسجد بایستی از یک طاق رفیع و ۲ منـاره در دو طرفش، می گذشتند. ۲ منـاره مسجد جـامع سـاوه، قـدیمی ترین جفت مناره در سردر مساجد خواهند بود.

شاید بتوان تنوع در صورت، اندازه، پلان، تزیینات، موادو مصالح، نوع پوشش بام و غیره در‌این بناها را ناشی از دو دلیل دانست:
یکی از گستردگی آن ها در اقلیمهای گوناگون از تشریفات مشهد قبیل دشت، بیشه، کوه و بیابان

دیگری تنوع فرهنگی و عموم در جاهای متعدد به این دلیل که آرامگاه های کشور‌ایران به جهت مردمی بودن ذوق و سلیقه ها و خواستهای متنوعی را رفلکس می‌دهند.

تنی چند از این آرامگاه های کشور‌ایران از چهارطاقی های ساسانی الهام گرفته مانند آرامگاه پر اسم و رسم امیراسماعیل سامانی در بخارا
گروهی دیگر از آرامگاه در کشور‌ایران که دارنده گنبد رک است از چادرهای اقوام زردرنگ پوست آسیای اواسط الگوبرداری گردیده مانند ساختمان بلند رادکان، گنبد قابوس
یک سری نیز دارنده گنبد نار می‌باشند همچون ساختمان بلند های خرقان، گروهی دارنده گنبد شلجمی می‌باشند نظیر خواجه ربیع در مشهد و آقا پادشاه علی در مشهد اردهال کاشان
گروهی دیگر گنبد ارچین دارا‌هستند نظیر آرامگاه دانیال فرستاده در شوش یا این که آرامگاه دارای اسم و رسم یعقوب لیث صفاری در اطراف شوشتر
گروهی نیز به هیچ عنوان گنبد نداشته و دارنده سقف شیروانی میباشند مانند بیشتر بقعه در گیلان، بعضی پلان هشت وجهی دارا‌هستند مانند گنبد سلطانیه و گنبد علی در ابرقو و یکسری دیگر مربع صورت اند نظیر گنبد سرخ مراغه
گروهی از آرامگاه های کشور‌ایران دایره صورت اند مانند ساختمان بلند پیر علمدار در دامغان و در غایت یک‌سری نیز پلان ستاره ای صورت دارا‌هستند همانند گنبد قابوس
آرامگاه های کشور ایران خلال تنوع در صورت ظاهری در اسم و تیتر تخصیص داده گردیده نیز متفاوتند. مغایر مسجد که در تمامی زبانهای فارسی، عربی و ترکی با یک اسم شناخته میشود.
بناهای آرامگاه های کشور ایران در زبانها و مکانهای گوناگون عنا وین اکثری زیرا: آرامگاه، مقبره، مرقد، ضریح، مشهد، آستانه، زیارت، مدفن، حرم ، گنبد، مقبره، ساختمان بلند، تربت، مزار، مضجع و گور را به خویش تخصیص داده میباشد.
همینطور شخصیتهای آرمیده درین بناها نیز عنا وین متنوعی دارا‌هستند از قبیل: امامزاده، پادشاه، شاهزاده، بزرگوار، آقا، پیر، پدر، فقیه، سید، پادشاه، روحانی، ملا و حضرت
مثال هایی از این دست عبارتند از: آرامگاه پر اسم و رسم شهدا در فهرج یزد، حرم پیر احمد زهرنوش در ابهر زنجان، مرقد مطهر حضرت معصومه درقم، ضریح ملکوتی ثامن الائمه در خراسان، مشهد اردهال در حوالی کاشان، آستانه اشرفیه، آرامگاه دارای شهرت آقا سیداشرف در شروع اشرفیه گیلان، زیارت شاهواروق در حوالی تفرش، مدفن دوازده بدن در ملاط رانکوه گیلان، بقاع پدر رکن الدین در یزد، ساختمان بلند رسکت و یا این که ساختمان بلند لاجیم در مازندران، تربت حیدریه در خراسان، مزار شریف در افغانستان، مضجع شریف نبی الله در ایالات متحده عربی و گور پدر علی در کردستان.

10ـ متفحص و متتبع بی‏نظیر، میرزا حسین نوری، متوفای 1320 هجری، پس از جست و جوی فراوان، به هشت‏باب از ترجمه‏ی تاریخ قم دست‏یافته (جنة الماوی، ص 47 و بحار، ج 53، ص 234) و مشروح روایت تشریفات مشهد احداث مسجد مقدس جمکران را از ترجمه‏ی تاریخ قم، از روی دست‏خط سید نعمت الله جزائری، در اثرها قیمت‏مند خویش آورده هست :

1ـ جنة الماوی، چاپ بیروت، دارالمحجة البیضاء، 1412 هجری، ص 42- 46 .

2ـ به عبارتی به پیوست، بحار الانوار، چاپ بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 هجری، ج 53، ص 234ـ. 230 .

3ـ نجم ثاقب، چاپ طهران، علمیه‏ی اسلامیه، بی‏تا، ص 212- 215 .

4ـ کلمه‏ی طیبه، چاپ سنگی، بمبئی، 1303 هجری، ص 337 .

5ـ مستدرک الوسائل، چاپ قم، مؤسسه‏ی آل‏البیت علیهم السلام، 1407 هجری، ج 3، ص 432 و447 .

11ـ روضه خوان محمد علی کچویی قمی (متوفای 1335 هجری) مشروح آن را از کتاب‏های خلاصة البلدان، نجم ثاقب، کلمه‏ی طیبه، در کتاب قیمت‏مند انوار المشعشعین، چاپ قم، کتابخانه آیة‏الله مرعشی، 1423 هجری، ج اولیه، ص 441- 449 (چاپ سنگی 1327 هجری، جلد اول، ص 184- 189)، نقل نموده است .

12ـ حاج شیخ علی یزدی حائری (متوفای 1333 هجری) مشروح آن را در کتاب « الزام الناصب » ، چاپ بیروت، مؤسسه‏ی اعلمی، 1397 هجری، جلد دوم، ص 58- 62، به گزارش محدث نوری، از ترجمه‏ی تاریخ قم آورده است .

13ـ همه‏ی اشخاصی که بعد از محدث نوری درباره‏ی تاریخ قم کتاب نوشته‏اند، مشروح ماجرا احداث مسجد مقدس جمکران را از وی نقل کرده‏اند . روحانی محمد حسن ناصر الشریعه، متوفای 1380 هجری، در تاریخ قم، چاپ قم، مؤسسه‏ی مطبوعاتی دارالعلم، 1342 خورشیدی، ص 147- 156، یکی آن اشخاص میباشد .

10ـ پژوهشگر و متتبع بی‏نظیر، میرزا حسین نوری، متوفای 1320 هجری، بعداز جست و جویبار فراوان، به هشت‏باب از ترجمه‏ی تاریخ قم دست‏یافته (جنة الماوی، ص 47 و بحار، ج 53، ص 234) و مشروح ماجرا احداث تشریفات مشهد مسجد مقدس جمکران را از ترجمه‏ی تاریخ قم، از روی دست‏خط سید نعمت الله جزائری، در آثار بها‏مند خویش آورده هست :

1ـ جنة الماوی، چاپ بیروت، دارالمحجة البیضاء، 1412 هجری، ص 42- 46

2ـ به عبارتی، به پیوست، بحار الانوار، چاپ بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 هجری، ج 53، ص 234ـ. 230 .

3ـ نجم ثاقب، چاپ طهران، علمیه‏ی اسلامیه، بی‏تا، ص 212- 215 .

4ـ کلمه‏ی طیبه، چاپ سنگی، بمبئی، 1303 هجری، ص 337 .

5ـ مستدرک الوسائل، چاپ قم، مؤسسه‏ی آل‏البیت علیهم السلام، 1407 هجری، ج 3، ص 432 و447 .

11ـ روحانی محمد علی کچویی قمی (متوفای 1335 هجری) مشروح آن را از کتاب‏های خلاصة البلدان، نجم ثاقب، کلمه‏ی طیبه، در کتاب بها‏مند انوار المشعشعین، چاپ قم، کتابخانه آیة‏الله مرعشی، 1423 هجری، ج نخستین، ص 441- 449 (چاپ سنگی 1327 هجری، جلد اول، ص 184- 189)، نقل نموده است .

12ـ حاج روضه خوان علی یزدی حائری (متوفای 1333 هجری) مشروح آن را در کتاب « الزام الناصب » ، چاپ بیروت، مؤسسه‏ی اعلمی، 1397 هجری، جلد دوم، ص 58- 62، به گزارش محدث نوری، از ترجمه‏ی تاریخ قم آورده است .

13ـ همگی‏ی عده ای که پس از محدث نوری درباره‏ی تاریخ قم کتاب نوشته‏اند، مشروح روایت احداث مسجد مقدس جمکران را از وی نقل کرده‏اند . روضه خوان محمد حسن ناصر الشریعه، متوفای 1380 هجری، در تاریخ قم، چاپ قم، مؤسسه‏ی مطبوعاتی دارالعلم، 1342 خورشیدی، ص 147- 156، یکی‌از آن اشخاص میباشد .

مملوکيان نيز در اظهار و نماياندن صورت معماری اسلامی تشریفات مشهد مسجد خجسته الاقصی سهيم بودند و دومين جهش در پرورش و پيشرفت معماری بدست آن‌ها صورت گرفت و در واقع متمم طرح‌های قبلي بود و در اين مجال صورت معماری مقبره شريف که بيانگر اسلاميت مسجد مبارک الاقصی در طول اين زمانه ها هست ، تکميل گشت.

مملوکيان خلال احداث راهروها ، مدارس دينی ، مناره‌ها و درب‌ها ، نسبت به تجدید بنا گنبدها ، سقاخانه‌ها و نيمکت‌ها و محراب‌های کنونی و منتشره درصحن مقبره شريف اقدام کردند.

همزمان با شکل گيری معماری مسجدالاقصی ، رتبه دينی آن در نزد مسلمانان که از قرآن کريم و احاديث شريف نشأت گرفته می باشد ، تبلور و عينيت يافت . يقيناً در‌صورتی‌که اين سکو نبود ، قدس امروزه شاهد اين معماری وآبادانی در مسجدالاقصی عدم وجود.

مسلمانها از زمان فتح عمری ، به قصد زيارت و برگزاری مناسک در مسجدالاقصی و تبليغ دعوت اسلامی بار مسافرت می‌بستند . حتی شخص خليفه دوم تعدادی از صحابه خود را که در رکاب ايشان وارد قدس شده بودند ، موظف نمودند در بيت المقدس سکنی گزيده و ضمن وظايف اداری به دستور تعليم در مسجدالاقصی بپردازند . برای مثال اين صحابيون عباده بن الصامت (متوفی 34 هجری ) نخستين حکم دهنده در فلسطين و شداد بن أوس (متوفی 58 هجری) که هر دوی آن ها در بيت القدس دار فانی را وداع گفته و در حرم باب الرحمه واقع در بيرون از حصار شرقی مسجدالاقصی به خاک امانت شدند .

علمای اعلام ازگوشه و کنار و به منظور فراگيری علوم به قصد مسجدالاقصی عزيمت کردند که از آن گزاره مقاتل بن سليمان مفسر (متوفی 150 هجری) و امام اوزاعی بن عبدالرحمن بن عمر و فقيه اهل شام (متوفی 157 هجری) و امام سفيان الثوری پيشوای اهل عراق (متوفی 161 هجری) و امام ليث بن سعد فقید مصر (متوفی 175 هجری) و امام محمد بن إدريس شافعی از ائمه اربعه (متوفی 204 هجری) بودند .

یکی بناهای مشرف برصحن آرامگاه روضه تشریفات مشهد خوان احمد جامی «گنبد فیروزشاهی» میباشد.
این سازه درضلع غربی تیم جای دارد. بنای سابق الذکر دارنده نقشه چلیپایی صورت و چهار ایوانی میباشد که برفراز آن گنبدی بلند با کاشی گنبد فیروزه ای رنگ جای دارد و امروزه همچنان به «گنبد سبز» مشهور میباشد.
ساقه گنبد این سازه از سه نصیب صورت گرفته که وجود کتیبه ای به خط ثلث مزین به سوره «فتح» زیبایی خاصی به نمای تیم بخشیده میباشد.

مسجد جامع تازه در مزار روضه خوان احمد جامی
بنای دارای شهرت به مسجد جامع تازه در پشت گنبد و تراس دسته قراردارد
خط مش دسترسی به فضاهای معماری آن از صحن خرد سراچه میباشد و در جلو صحن وسیعی میباشد که فعلا آجرفرش میباشد.
در طرفین ورودی مسجد جامع آرامگاه روحانی احمد جامی کادر های آجری زیبایی تولید گردیده به جز همین قابهای تزئینی درنمای بیرونی آن موادتشکیل دهنده دکوری دیگری چشم نمیشود.
پوشش حیاط ورودی نیز تروتمیز به قانونی بندی میباشد
بنای آب انبار و متعلقات آن در مزار روحانی احمد جامی
درمجاورت درگاه ورودی مزار روحانی احمد جامی آب انباری آجری جای دارد
برطبق کتیبه جان دار و ماده تاریخ مصرع انتها ابیات، ‌سازه درسال ۱۰۱۰ ه.ق به همت واهتمام فردی به اسم «فیروز نزاع ابن حسین»‌ از بزرگان زمان فرمانروا عباس صفوی ایجاد شده است
ایوانچه هایی که در طرفین آب انبارو فضاهایی که در نصیب فوقانی آن تولید شد احتمالاً بارانداز و محل بیتوته مسافران، ارادتمندان و زایران روضه خوان لیوان بوده میباشد.

همچنین باید بتوانند در حین مراسم مهمانان را با خود یار تشریفات مشهد و همدم کنند. زیرا موسیقی درحال حاضر و هوای مراسم را در مشت داراست. با توجه به این موردها انتخاب یک دی جی خوب یکی‌از دیگر از مهم‌ترین وظایف تشریفات مجالس می باشد.

صفحه آرایی غذا و پذیرایی از مهمانان
در هر مراسم با تمرکز به نوع آن، منوی غذای متفاوتی دارد. برای مثال منوی غذای مراسم عقد یا عروسی با منوی غذا در مراسمات ولادت متفاوت است. در این رابطه باید بدانید از دیگر وظایف تیم های تشریفات این می باشد که بهترین منوی غذا را با تمرکز به بودجه و ذوق و سلیقه میزبان گزینش و تهیه کنند.

این مراکز باید اعتنا داشته باشند منوی غذایی که انتخاب می کنند، از کیفیت بالایی بهره مند باشد. زیرا غذای یک مراسم سبب ساز می شود مهمانان تایم ها خوش تری را سپری کنند. از دیگر وظایف مرکز ها تشریفاتی درباره‌ی با بخث غذا می قدرت مواردی مانند تزیین میز شام و فینگر فودها اشاره کرد.

امروزه تزئینات غذا از رکن های اصلی یک مراسم با شکوه هست که در این دسته ها با سود وری از افراد حرفه‌ای در این باره تزیینات طعام به بهترین شکل اعمال می‌گردد. پذیرایی از مهمانان نیز از وظایف دیگر مرکزها خدمات مجالس می باشد که به وسیله مهماندارهای بسیار حرفه‌ای، آراسته و منظم اجرا میگردد.

به نحوی که آن‌ها پذیرایی از مهمانان شمارا طبق برنامه ریزی و با دقت فراوان اجرا می‌دهند. برای درخواست کمک از این مهمانداران کافی می باشد از خدمات مراکز تشریفاتی مانند یاکند بهره مند شوید.

نظافت گوشه و کنار سالن
مهم تر از دیزاین، نظافت گوشه و کنار می باشد. زیرا نظافت سالن هر چه بیشتر باشد، زیبایی محیط مراسم شما نیز بیشتر خواهد بود و توجه مهمانان را جلب می کند. به همین ادله یکی دیگر از وظایف تشریفات مجالس این می‌باشد که از نخستین تا نقطه پايان مراسم، نظافت دور و اطراف را بر ذمه بگیرند تا بی نظمی محیط باعث آزردگی خیال مهمانان نشود.

نکاتی که باید درباره تشریفات مجالس بدانید؟
اکنون که با برخی از وظایف مهم مراکز تشریفاتی آشنا شدید، باید بدانید که بهترین دسته کجا هست. برای تشخیص این مسئله می بایست به بعضی از نکات در حین مراجعه به مراکز تشریفاتی دقت کافی را داشته باشید.

یک کدام از با شکوه ترین فضاهای معماری مزار روحانی تشریفات مشهد احمد جامی بعد از گنبدخانه، بنایی میباشد موسوم به «مسجد کرمانی» که اسم خویش را از سازندۀ محراب واقع درفضای داخلی آن اقتباس نموده است.
بنای مسجد کرمانی تحت عنوان شاهکاری به یادگار ما‌نده درهنر تزئینی معماری زمان اسلامی درضلع جنوب شرقی (سمت چپ) تراس این موسسه جای‌دارد.
ورودی سازه مشتمل بر ایوانچه ای میباشد که پوشش آن با مقرنس تر و تمیز گردیده و سطح این مقرنس ها با نگارگری هایی به گونه های گل و بوته بسیار دقیق و هنرمندانه پوشیده گردیده است.
فضای داخلی مسجد کرمانی آرامگاه روضه خوان احمد جامی با پنج دهانه و زیربنای حدود ۱۸۲ مترمربع ،‌اجزا و عنصرها معماری تزئینی شایان توجه و معتبری را درخود مکان داده میباشد
این سازه مشتمل برشاه نشینی میان ضلع چهار فضای خرد بنا شده در جرز ضخیم آن تحت عنوان «چله منزل» و محل پرستش انفرادی و اعتکاف در اضلاع شرقی و غربی میباشد.
دربخش فوقانی سطح های دیواره های این مسجد نیز کتیبه ای به خودکار شیوای ثلث مزین به سوره «یس» به چشم می‌خورد که در واقع طریق کتابت آن شبیه با کتیبه محراب میباشد.
در دهانه آخری واقع درمنتهاالیه شمالی و جنوبی فضای داخلی دربخش فوقانی کتیبه قرآنی، لوحه های مستطیل تکوین گچبری گردیده وجود داراست که موتیف های گیاهی دقیق آنان را مزین نموده است.
سراچه در مزار روحانی احمد جامی
امروزه فقط راه و روش دسترسی به صحن یا این که سرای خرد بعداز ورود به محوطه مزار، درگاهی میباشد که در بنای گنبد سپید تحت عنوان مسیر ارتباطی به‌این نصیب و ابنیه همسایه آن ساخت گردیده و براساس شواهد جانور به آن «خانقاه سراچه» و مکتب فریومدی نیز اطلاق می گردد.
سراچه فضایی بی آلایش و روح انگیز میباشد که در اضلاع شمالی و جنوبی آن حیاط های معدود پهنا قراردارد.
تراس جنوبی سراچه مستقیماً توسط دری چوبی که بربالای آن تزیینات کاشی سنتی وجود دارااست به باطن گنبدخانه مزارمنتهی میگردد پیرامون این بخش شامل طاقنمای آجری میباشد و حجره های دو طبقه، مؤید وجود بقایای معماری یک مکتب برای طلاب علم ها فقاهتی میباشد.
به این ترتیب می شود به این اعتقاد و باور رسید که مکتب در مزار روحانی احمد جامی وجود فرنگی داشته میباشد، البته امروزه از آن مکتب با شوکت و خانقاه اثری وجود ندارد چون درتغییر و تحولات تدریجی تیم از دربین رفته اند.

گلشن باغ دارنده برنامه ای میباشد که به احتمال تشریفات مشهد زیاد در یک نخلستان پیاده گردیده‌است.
ارتفاع گلشن باغ از در ورودی تا انتهای مبنا ورودی ۲۶۶ متر و در دو طرف جلوی گلشن ۲۹۲ متر و پهنای گلشن ۲۶۰ متر میباشد.
مساحت گلشن در حدود ۷۴۴۳۸ متر مربع میباشد.
پیاده سازی گلشن باغ طبس مربع صورت و دارنده تقسیمات هندسی در یک جهت با اضلاع حصار خویش میباشد.
الگوی چهارباغ در‌این تاثیر به چشم می خورد. این سرمشق محدوده ای در بین دیوارهای گلشن به صورت مربع یا این که مستطیل میباشد که سطح آن با دو مبنا آب متقاطع عمود بر هم به چهار نصیب هم اندازه تقسیم میگردد و بیشتر در راس، آبگینه آبی‌رنگ قراردارد.
هرچند اشاعه به کارگیری از کلمه « چهارباغ » به مکان « چارباغ » از عصر صفویه به آن گاه قوت میگیرد که براساس گزارشهای پژوهشی دربرگیرنده گلشن باغ طبس نیز می‌شود.
ساختمان سردر گلشن باغ از بینش معماری بنایی میباشد نسبتا بی آلایش و این سازه یک کدام از بناهای معلوم شهر و یکی‌از طریقه های اساسی شهر به حساب آورده می شود.
یکی‌از ویژگیهای مهم هندسه گلشن اهل ایران بعد از آن قرینگی و تناسب آن میباشد که در اکثریت قریب به و واقعه آنان به چشم می خورد . گلشن باغ طبس هم از این قاعده استثنا ندارد و در هندسه پلان چه در آن گاه آبیاری و چه در آن‌گاه گیاهی و ساختاری دارنده قرینگی و تناسب میباشد.
معماری اهل ایران از آغاز به حریم و باطن گرایی دقت ویژه ای داشته میباشد. در‌این گلشن با دقت به مشبک بودن طرح دیوارهای دور و اطراف گلشن باغ بوسیله درختان سایه گستر و همینطور از طرفی ساختمان عمارت آن این باطن گرایی تاسیس شده است.
از سایر ویژگیهای شاخص که‌این گلشن چندلایه بودن آن میباشد، چون می اقتدار اظهار کرد این گلشن از سه لایه ساخته شده میباشد که بوسیله پیوندها عمودی به یکدیگر متصل گردیده اند.
لایه نخستین در اولِ ورودی میباشد، لایه دوم با محوریت حوضچه مرکزی و لایه سوم بالاترین سطح گلشن میباشد در بخش انتهایی گلشن باغ قراردارد.
ضمن مورد ها مذکور، لایه کاشت گیاهان، لایه منحصربه‌فرد عبور عابران پیاده و لایه عبور آب در تشکیل اجزای گلشن باغ طبس مشهود میباشند.
در پلان این شرکت شاهد زمانه در مقیاس کوچک و بزرگ هستیم، به گونه ای که محل تقاطع خطوط تقارن راءس زمانه کرتها و مسیرهای عبور آب میباشد.